ઓલ ઈઝ ફેર ઇન લવ, વોર એન્ડ એડવરટાઈઝિંગ

અવસાન પામીને લીફ્ટમાં યમલોક ભણી જઈ રહેલા લચ્છુરામને યમદૂતે જણાવ્યું કે:

‘ભાઈ આમતો તમે ધંધામાં ચોરી જ કરી છે, ધાણાજીરુંમાં લાકડાનો વ્હેર અને મરચામાં રંગ ભેળવ્યો છે,  પરંતુ તમે રોજ દુકાન સાફ કરીને નીકળેલું અનાજ પક્ષીઓને ખાવા નાખતા હતા એટલે યમરાજાએ તમને સ્વર્ગ કે નર્ક એ બેમાંથી જ્યાં જવું હોય ત્યાં જવાની ચોઈસ આપવાનું કહ્યું છે’

‘એમાં શું ચોઈસ શેઠ સ્વર્ગમાં જ જવું છે આપણે,  હવે તો આપણી પાસે જીએસટી નંબર પણ છે”લચ્છુરામે જવાબ આપ્યો, જાણે જીએસટી એક નંબર નહીં સ્વર્ગની ટીકીટ હોય.

પણ જરા આ ફિલ્મ તો જોઈ લો, સ્વર્ગ અને નર્ક વિષે તમે બહુ જુના પુસ્તકોમાં વાંચ્યું હશે,  અત્યારે બધું બદલાઈ ગયું છે.’

‘એમ? તો બતાવો.’

યમદૂતે બટનદ બાવ્યું એટલે લીફ્ટનો અરીસો એલઈડી સ્ક્રીનમાં બદલાઈ ગયો અને ત્યાં નરકની ફિલ્મ ચાલુ થઈ. એમાં સુંદર મઝાનો ડિઝાઈનર ગેટ હતો. અંદર સરસ લેન્ડસ્કેપ કરેલું હતું.  ક્લબ હાઉસ હતું જ્યાં લચ્છુથી મહિના પહેલા પહોંચેલા ભેરૂમલ રૂપાળી સ્ત્રીઓ સાથે બેસીને પત્તા રમતા હતા.  જાત જાતની ગાડીઓ વ્યવસ્થિત પાર્ક થયેલી હતી. સિક્યોરીટી ગાર્ડ હતા અને સીસી ટીવી કેમેરા લાગેલા હતા.  ઘરમાં વીટ્રીફાઈડ ટાઈલ્સ લાગેલા હતા. યમદૂતે ચેનલ ચેન્જ કરી એટલે સ્વર્ગનું દ્રશ્ય આવ્યું.  જ્યાં સરકારી એરલાઈન્સની એરહોસ્ટેસ જેવી અપ્સરાઓ પાણીના નળ પર પાણી ભરવા પોતાનો વારો આવે એની રાહ જોતી અંદર અંદર ગપ્પા મારતી અને અટ્ટહાસ્ય કરતી હતી.  મકાનો જૂની ડિઝાઈનના હતા અને મુનસીટાપલી ક્વાટર્સની જેમ મરમ્મતના અભાવે તિરાડોવાળા અને ફલોરિંગ બેસી ગયું હોય એવા હતા. ગટરો ઉભરાતી હતી. રોડ પર ભુવા પડેલા હતા અને  ‘કામ ચાલુ છે’એવા બોર્ડ મારેલા હતા પણ ખરેખર કામ ચાલુ નહોતું. કામ સાવ ચાલુ પ્રકારનું હતું.

લચ્છુરામ કહે ‘બસ બસ આવા સ્વર્ગમાં ન જવાય, આપણે નર્ક જ સારું’

’ભલે ત્યારે’યમદૂતે કહ્યું અને નર્ક આવતા દરવાજો ખોલી લચ્છુરામને ઉતારી દીધો. લચ્છુરામે આંખો ચોળી, માખીઓ ઉડાડી, પેન્ટમાં ઘુસી ગયેલા વંદા ખંખેર્યા અને કાદવ કીચડમાં સંભાળીને આગળ વધ્યો. ત્યાં સામે દરવાન બીડી પીતો હતો એને પૂછ્યુંકે:

’એલા અંદર લીફ્ટમાં બતાવ્યું હતું એ નર્ક ક્યાંથી જવાય?’

’આ એ જ નર્ક છે, તમે જે લીફ્ટમાં જોઈ એ તો નર્કની એડવરટાઈઝ હતી’.

—

સોળમી સદીના ઈંગ્લીશ લેખક જ્હોન લીલી એ જયારે ‘યુફ્યુઅસ – ધ એનેટોમી ઓફ વિટ’માં ‘ઓલ ઇસ ફેર ઇન લવ એન્ડ વોર’ સૂત્ર આપ્યું ત્યારે એને ખબર નહિ હોય કે આપણી એડ ઇન્ડસસ્ટ્રી એને આટલી ગંભીરતાથી લેશે. અબ તો આલમ યે હૈ કી પોલીટીક્સ, સ્પોર્ટ્સ, ફિલ્મ અને સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં પડેલા હર ઐરા ગૈરા નથ્થુ ખૈરા એનો ગેરલાભ લેતા થઇ ગયા છે. ઉપર જણાવ્યુ એ તો માત્ર એક ઉદાહરણ છે બાકી આપણા વિરલાઓએ કંઈ બાકી રાખ્યું નથી.

હમણાં ટીવી પર આવતી ડીશ-વોશિંગ બારની જાહેરાત જોઇને રીતસર અમે ચોંકી ઉઠ્યા. આમ તો ચોંકી ઊઠવાનું અમારા સ્વભાવમાં નથી. કૂતરાઓ ચોકી ઉઠે તો એમના કાન ઊંચા થઈ જાય છે. અત્યારે જે રીતના સમાચારો સોશિયલ મીડિયા અને વોટ્સેપ પર શેર થાય છે એ જોઈ સાંભળીને કાન ઊંચા થઈ જાય તો કાન ઊંચા જ રહે. પણ વાત જાહેરાતની છે. આ ડીશવોશરમાં પહેલેથી લીંબુ તો હતું જ. હવે એમાં ફુદીનો ઉમેરાયો છે! બસ હવે પાણીપુરીનો મસાલો નાખે પછી તો એના ગ્રાહકોમાં ભૈયાઓનો પણ ઉમેરો થાય! જાહેરાતમાં કંઈ પણ શક્ય છે. બાકી લેમન ડ્રીંકમાં લેમન નથી હોતું પણ વોશિંગ પાવડરમાં હોય છે. આમ પણ ફાફડા અને ગાંઠીયામાં ધોવાનો સોડા ખાઈખાઈને આપણા પેટો ધોબીઘાટના પથ્થર જેવા મજબૂત થઇ ગયા છે એટલે ઉનાળામાં સનસ્ટ્રોક લાગે તો પાણીમાં વોશિંગ પાવડરનું સેશે ઘોળીને પી જાવ તો પણ કોઈ તકલીફ ન થાય! ત્યારે શું વળી!અને ફુદીનો સાબુમાં નખાય તો પછી વાસણ ધોવામાં જે પહેલા વપરાતી તે રખિયા, માટી, અને આમલી નો શો વાંક?એય ઠપકારો. પછી ‘જો વતનકી મીટ્ટીસે ધુલે બર્તન મેં ખાયે, વહી સચ્ચા દેશભક્ત કહલાયે…’ એવું કંઈ જોડી કાઢીને સાબુના ભાવે માટી પણ ખપાવી શકાય.

ટીવી જાહેરાતના આલમમાં તો અત્યારે જ્યાં જુઓ ત્યાં ‘પાડો ચઢ્યો પેંપળે ને લબલબ લેંબા ખાય’ જેવો ઘાટ છે. જે બિસ્કીટ માણસો કરતા કૂતરાને વધારે ખવડાવવામાં આવે છે, તે બિસ્કીટ ખાઈને છોકરાં જીનીયસ બને છે એવું આપણને કહેવામાં આવે છે!પૂ. રવિશંકર મહારાજે કહ્યું હતું કે ‘ઘસાઈને ઉજળા બનો’. આની સામે વન પ્રવેશ કરી ગયેલો શાહરૂખ ઉર્ફે અમારો પ્રિય જમરૂખ ઘરડે ઘડપણે આપણને ફેરનેસ ક્રીમ ઘસીને ઉજળા થવાની ફોર્મ્યુલા બતાવે છે! સૈફ પાસે કામ નથી એટલે એ દીવાલો રંગે છે. ઠીક છે એ નવરો બેઠો નખ્ખોદ વાળે એના કરતા ધોળે એ સારું. પણ એ જ જૈફ અલી ખાન પાછો અમુક ગંજી પહેરવાથી તમે ૧૦૦ મીટરની દોડમાં નાચતા કૂદતા પ્રથમ આવી શકો છો એવું ટીવી કોમર્શીયલમાં સમજાવે છે!એક એડમાં ટીનેજર્સનો હાર્ટથ્રોબ ગણાતો રણવીરસિંઘ ને ગંજી પહેરવાથી જાણે બગલમાં એરકંડીશન મુકાવ્યું હોય એવું ફિલ કરે છે ! અમારું તો સૂચન છે કે મિનિસ્ટર સાહેબો અને સરકારી બાબુઓને એસીના બદલે બબ્બે જોડી ગંજી અપાવી દેવા જોઈએ. જે ઈલેક્ટ્રીસીટી બચી એ.

મસ્કા ફન
એક જ સૂરમાં રડનારા વચ્ચે મિત્રતા થવી સ્વાભાવિક છે.
(આ વિધાનને મહા ઠગબંધન સાથે કોઈ લેવા દેવા નથી)